David Shugar (ur. 10 września 1915 w Józefowie, zm. 31 października 2015) – polski biofizyk, twórca polskiej szkoły biofizyki molekularnej.

W wieku 4 lub 5 lat przybył wraz z rodzicami do Kanady. W 1936 ukończył studia z dziedziny fizyki na Uniwersytecie McGill w Montrealu (Kanada), doktorat uzyskał tamże w 1940.

Od stycznia 1941 do czasu powołania do służby wojskowej pracował w przedsiębiorstwie badawczym w Leaside w pobliżu Toronto.

W okresie II wojny światowej służył od 1944 w marynarce kanadyjskiej w stopniu porucznika elektryka. Zajmował się urządzeniami do zwalczania łodzi podwodnych. Od 1946 pracował w kanadyjskim ministerstwie Zdrowia i Spraw Socjalnych.

W latach 1948-1950 był zatrudniony w Instytucie Pasteura w Paryżu, pracując nad kinetyką i mechanizmami działania enzymów, a następnie do 1952 w Centrum Fizyki Jądrowej Uniwersytetu w Brukseli, gdzie zajmował się właściwościami spektralnymi składników kwasów nukleinowych i białek.

Z inicjatywy prof. Leopolda Infelda przeniósł się w 1952 do Polski, gdzie objął kierownictwo Zakładu Biochemii w Państwowym Zakładzie Higieny w Warszawie.

Od 1954 działał jednocześnie w Instytucie Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk. W roku 1965 stworzył katedrę biofizyki na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. W tym samym roku został wybrany na pierwszego prezesa Polskiego Towarzystwa Fizyki Medycznej; pełnił tę funkcję do 1969.

Był autorem lub współautorem ponad 400 publikacji naukowych cytowanych przeszło 10 tys. razy. Wychował wielu uczniów, kontynuujących prace Profesora.

W 1966 otrzymał indywidualną Nagrodę Państwową II stopnia. Otrzymał w 1969 doktorat honoris causa Uniwersytetu w Gandawie, w 1995 Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1983 jest członkiem Polskiej Akademii Nauk.

Jego małżonka, Grace Wales Shugar (1918 – 2013) stworzyła na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego ośrodek psycholingwistyki rozwojowej.

Nagrody i wyróżnienia

• Indywidualna Nagroda Państwowa II Stopnia, 1966
• Doktorat Honoris Causa Uniwersytetu w Gandawie, Belgia, 1969
• Złoty Medal Międzynarodowego Towarzystwa Fotobiologicznego im. Finsena 1976
• Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego I Stopnia, 1987
• Srebrny Medal Europejskiego Towarzystwa Biofizycznego, 1988
• Doktorat Honoris Causa Uniwersytetu Warszawskiego 1995
• Nagroda Prezesa Rady Ministrów 2006
• Medal Polskiej Akademii Nauk 2006

Wybrane publikacje:

• Pi JB, Bai YS, Reece JM, Williams J, Liu DX, Freeman ML, Fahl WE, Shugar D et al., Molecular mechanism of human Nrf2 activation and degradation: Role of sequential phosphorylation by protein kinase CK2, FREE RADICAL BIOLOGY AND MEDICINE 42, 1797-1806, 2007.
• Wierzchowski J, Sepiol J, Sulikowski D, Kierdaszuk B, Shugar D, Fluorescence emission properties of 8-azaxanthine and its N-alkyl derivatives: Excited-state proton transfer, and potential applications in enzymology, JOURNAL OF PHOTOCHEMISTRY AND PHOTOBIOLOGY A-CHEMISTRY 179, 276-282, 2006.
• Ginalski K, Grochowski P, Lesyng B, Shugar D, DFT calculations and parameterization of the approximate valence bond method to describe the phosphoryl transfer reaction in a model system INTERNATIONAL JOURNAL OF QUANTUM CHEMISTRY 90, 1129-1139, 2002.
• Bzowska A, Kulikowska E, Shugar D Purine nucleoside phosphorylases: properties, functions, and clinical aspects PHARMACOLOGY & THERAPEUTICS 88, 349-425, 2000.
• Shugar D. Viral and host-cell protein kinases: Enticing antiviral targets and relevance of nucleoside, and viral thymidine, kinases PHARMACOLOGY & THERAPEUTICS 82, 315-335, 1999.
• Koellner G, Luic M, Shugar D, et al., Crystal structure of calf spleen purine nucleoside phosphorylase in a complex with hypoxanthine at 2.15 angstrom resolution JOURNAL OF MOLECULAR BIOLOGY 265, 202-216,1997.
• Kierdaszuk B, ModrakWojcik A, Shugar D, Binding of phosphate and sulfate anions by purine nucleoside phosphorylase from E-coli: Ligand-dependent quenching of enzyme intrinsic fluorescence, BIOPHYSICAL CHEMISTRY 63 107-118, 1997.
• Felczak K, Drabikowska AK, Vilpo JA, Kulikowski, T, Shugar D, 6-substituted and 5,6-disubstituted derivatives of uridine: Stereoselective synthesis, interaction with uridine phosphorylase, and in vitro antitumor activity JOURNAL OF MEDICINAL CHEMISTRY 39, 1720-1728, 1996.
• Stolarski, R., Kierdaszuk, B., Hagberg, C.E. & Shugar, D., Mechanism of Hydroxylamine Mutagenesis: Tautomeric Shift and Proton Exchange between the Promutagen N6-Methoxyadenosine and Cytidine, BIOCHEMISTRY 26: 4332-4337, 1987.
• Stolarski R, Hagberg CE, Shugar D, Studies on the Dynamic Syn-Anti Equilibrium in Purine Nucleosides and Nucleotides with the Aid of 1H and 13C NMR Spectroscopy, EUROPEAN JOURNAL OF BIOCHEMEMISTRY 138, 187-192, 1984.
• Książka "Photochemistry of proteins and nucleic acids", współautor A.D. McLaren, 1964.
• Skrypt "Zastosowanie izotopów w biologii", przy współpracy z K.L. Wierzchowskim i J. Meduskim, 1955.