Georg von Merenberg, dokładniej Georg-Michael Alexander von Merenberg (niem. Georg Michael Alexander von Merenberg; 16 października 1897, Hanower, Cesarstwo Niemieckie — 11 stycznia 1965, Wiesbaden, RFN), był niemieckim arystokratą i wojskowym, prawnukiem rosyjskiego poety Aleksandra Puszkina oraz wnukiem cesarza Aleksandra II.

Pochodzenie

Georg-Michael pochodził z morganatycznej linii rodu Nassau — rodu Merenbergów. Jego ojcem był hrabia Georg-Nikolaj von Merenberg, syn księcia Mikołaja Wilhelma Nassau i Natalii Aleksandrowny Puszkiny, córki Aleksandra Puszkina. Matką Georga-Michaela była księżna Olga Aleksandrowna Juriewska, córka Aleksandra II z morganatycznego małżeństwa z księżną Katarzyną Dołgoruką. Był więc spokrewniony z wielkimi książętami Luksemburga, prawnukiem Puszkina i kuzynem cara Mikołaja II.

Życie i kariera

• Dzieciństwo i edukacja: Georg-Michael urodził się 16 października 1897 roku wraz z bliźniakiem Aleksandrem-Adolfem, który zmarł po pół roku. W odróżnieniu od ojca dobrze znał język rosyjski. W dzieciństwie marzył o zostaniu lekarzem, ale wychowywano go w duchu arystokratycznym.
• I wojna światowa: Podczas wojny służył w armii niemieckiej na froncie zachodnim, aby uniknąć walk przeciwko Rosji ze względu na swoje pochodzenie.
• Okres międzywojenny: Po wojnie rodzina borykała się z trudnościami finansowymi z powodu inflacji. Georg-Michael wynajmował część mieszkania. W 1926 roku zawarł małżeństwo z rozsądku z baronessą Paulette von Köver, które rozpadło się po dwóch latach. W 1940 roku ożenił się z Elisabeth Müller-Uri, z którą miał córkę Klotyldę Elżbietę (ur. 1941).
• II wojna światowa: W 1941 roku został wcielony do armii, służył na froncie wschodnim w Luftwaffe, zajmując się infrastrukturą lotnisk. Był przeciwnikiem nazizmu, dwukrotnie stawał przed trybunałem wojskowym: za odmowę salutowania po nazistowsku i za znieważenie symboli NSDAP. W 1943 roku został ranny w walce z partyzantami na Białorusi. W 1944 roku mianowano go komendantem wyspy Paros w Grecji, gdzie anulował rozkaz rozstrzelania 125 zakładników, za co otrzymał podziękowania od lokalnych mieszkańców.

Po wojnie

Po wojnie Georg-Michael wrócił do Wiesbaden, gdzie żył w trudnych warunkach, cierpiąc na depresję i choroby. Zmarł 11 stycznia 1965 roku. Po jego śmierci ród Merenbergów wygasł w linii męskiej. Jego córka Klotylda von Rintelen zasłynęła odnalezieniem rękopisu powieści Natalii Puszkiny i odwiedzała Rosję.

Dziedzictwo

Georg-Michael von Merenberg zapisał się w historii jako człowiek o antynazistowskich poglądach i humanitarnej postawie, szczególnie dzięki uratowaniu zakładników na Paros. Jego życie odzwierciedla trudny los potomków rosyjskiej i europejskiej arystokracji w czasie wojen XX wieku.