Józef Lewoniewski

- Data urodzenia:
- 20.03.1899
- Data śmierci:
- 11.09.1933
- Długość życia:
- 34
- Days since birth:
- 46141
- Years since birth:
- 126
- Dni od śmierci:
- 33547
- Lata od śmierci:
- 91
- Kategorie:
- inżynier, oficer, pilot, uczestnik I wojny światowej
- Narodowość:
- polska
- Cmentarz:
- Warszawa, Cmentarz Wojskowy na Powązkach
Józef Lewoniewski (ur. 20 marca 1899 w Petersburgu, zginął 11 września 1933 we wsi Zasurskoje koło Jadrina pod Kazaniem) – polski lotnik wojskowy i sportowy, kapitan pilot Wojska Polskiego, inżynier.
Rodzice Józefa Lewoniewskiego (matka Teofila z Biziuków, ojciec Aleksander) pochodzili z Sokółki. W 1898 wyjechali do Petersburga w poszukiwaniu pracy. Starszy syn państwa Lewoniewskich, Józef urodził się w Rosji (Petersburg). Tam też ukończył gimnazjum (1917) i wstąpił na wydział prawa Uniwersytetu Petersburskiego. Powołany z innymi kolegami-studentami do Armii Czerwonej (służył w niej do 1918), przerwał studia. Z powodu choroby został zwolniony ze służby wojskowej, zaś w maju 1919 przybył do Polski i wstąpił do 1 Pułku Szwoleżerów. W sierpniu 1920 otrzymał przydział do grudziądzkiej Szkoły Podchorążych Kawalerii. Po jej ukończeniu, jako podchorąży, został przeniesiony do 11 Pułku Ułanów, gdzie uzyskał awans na podporucznika. Od grudnia 1922 służył w 3 Pułku Strzelców Konnych. W sierpniu 1924 ukończył wojskową Szkołę Pilotażu w Bydgoszczy, uzyskując stopień porucznika i specjalność pilota. Przydzielony do warszawskiego 1 Pułku Lotniczego pełnił służbę młodszego oficera w 18 eskadrze. Od listopada 1926 szkolenie kontynuował we Francji. Po powrocie służył w 1 Pułku Lotniczym w Warszawie jako pilot myśliwski. W 1928 pełnił służbę w Oficerskiej Szkole Lotniczej w Dęblinie.
W lipcu 1930 Lewoniewski wziął udział w międzynarodowych zawodach samolotów turystycznych Challenge 1930 na samolocie PWS-51 (rej. SP-ADC), lecz 28 lipca musiał się wycofać na skutek awarii przewodu olejowego, uszkadzając samolot przy przymusowym lądowaniu. W dniach 24 września – 6 października zajął 4 miejsce samolotem PWS-52 w III Krajowym Konkursie Awionetek. Wysunął następnie pomysł przeróbki PWS-52 na samolot rajdowy do lotu dookoła świata. 15 sierpnia 1931 na zmodyfikowanym PWS-52, ze zwiększonym maksymalnie do 760 l zapasem paliwa, wykonał lot dookoła Polski bez lądowania, z jednym pasażerem, pokonując 1755 km w 12 godzin 35 minut. 1 września 1931 wykonał na nim lot z Warszawy do Salonik i z powrotem (2700 km). Miał to być lot bez lądowania, lecz z powodu awarii iskrownika lądował dwukrotnie, na Węgrzech i w Grecji. Z powodu braku funduszy wytwórni PWS zrezygnowano z użycia samolotu do lotu dookoła świata[3]. W 1932 pełnił służbę w Departamencie Aeronautyki Ministerstwa Spraw Wojskowych. Od marca 1933 Lewoniewski był pilotem doświadczalnym Stacji Doświadczalnej Płatowców Instytutu Badań Technicznych Lotnictwa w Warszawie.
11 września 1933 Józef Lewoniewski podjął z ppłk. obs. Cz. Filipowiczem próbę pobicia międzynarodowego rekordu długości lotu w linii prostej bez lądowania dla samolotów turystycznych I kategorii, na trasie Warszawa - Kazań – Swierdłowsk – Omsk – Krasnojarsk, na specjalnie przerobionym samolocie PZL.19 (m.in. dodanie dodatkowych zbiorników z paliwem) ze znakami SP-AHH. Po ośmiu i pół godzinach lotu, w wyniku silnej turbulencji w chmurach, doszło do przeciągnięcia i wejścia w niezamierzony korkociąg. Samolot udało się wyprowadzić z korkociągu tuż nad ziemią, jednak maszyna zahaczyła skrzydłem o ziemię i rozbiła się we wsi Zasurskoje koło Jadrina, pod Kazaniem. Pilot Józef Lewoniewski zginął, a drugi członek załogi został lekko ranny. Zbiegiem okoliczności, wypadek miał miejsce dokładnie rok po wypadku śmiertelnym Żwirki i Wigury. Do wypadku mogła się przyczynić cecha samolotu PZL.19 jaką była mała stateczność w ślizgu i przesunięty do tyłu środek masy (w wyniku zabudowy dodatkowych zbiorników z paliwem) - co zmniejszało zapas stateczności podłużnej.
Józef Lewoniewski był rodzonym bratem Zygmunta Lewoniewskiego (1902-1937), lotnika radzieckiego, znanego z akcji pomocy rozbitkom parowca Czeluskin i z dalekodystansowych przelotów na samolocie ANT-25, który poniósł śmierć podczas próby przelotu nad biegunem północnym.
Awanse służbowe
- porucznik - ze starszeństwem z 1 grudnia 1922
- kapitan - 12 marca 1933 ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 i 30. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych
Źródło informacji: wikipedia.org
Brak miejsc
Nie określono wydarzenia