Franciszek Ksawery Pruszyński (ur. 4 grudnia 1907 w Wolicy Kierekieszynej na Wołyniu, zm. 13 czerwca 1950, w Rhynern k. Düsseldorfu) – polski reporter, publicysta, literat, dyplomata, przedstawiciel literatury faktu; brat Mieczysława.

Urodził się w rodzinnym majątku Wolicy Kierekieszynej, którą to wieś zakupił od Czackich dziadek Ksawerego - Mieczysław Pruszyński. Pruszyńscy majątek ten wraz z innymi gniazdami rodowymi ówczesnego powiatu starokonstantynowskiego (Wolica, Rześniówka, Semerynki, Beregiele, Werborodyńce, Brażyńce) utracili w 1920 roku, gdy władze polskie postanowiły oddać Rosji sowieckiej ziemie zabrane na wschód od rzeki Zbrucz.

Absolwent gimnazjum jezuitów w Chyrowie (1927), gdzie uzyskał maturę. Studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim na którym w 1931 uzyskał absolutorium. Tutaj także objął prezesurę (1927-1931) "Akademickiego Koła Kresowego". Wstąpił do konserwatywnej organizacji "Myśl Mocarstwowa"; jej członkiem pozostał do 1933. Był prezesem koła krakowskiego Myśli Mocarstwowej. Drukował pierwsze artykuły w związanych z tą organizacją pismach: "Dniu Akademickim" oraz "Civitas Academica". Za przedmiot studiów wybrał niemieckie prawo średniowiecza, wykładane przez prof. Stanisława Estreichera. W 1929 został zastępcą asystenta u Estreichera. Ożenił się z Marią Meysztowicz. Podjął pracę w redakcji krakowskiego "Czasu" najpierw jako korektor, następnie autor przeglądów prasy zagranicznej, zaś od 1930 – autor reportaży (pierwszy – cykl reportaży z Węgier). W 1932 opublikował debiutancką książkę Sarajewo 1914, Szanghaj 1932, Gdańsk 193?, w której postawił tezę, że być może o Gdańsk wybuchnie nowa wojna europejska. W latach 30. publikował w piśmie "Bunt Młodych", redagowanym przez Jerzego Giedroycia i był członkiem środowiska młodych konserwatystów – piłsudczyków związanych z tym pismem (Adolf Maria Bocheński, Aleksander Bocheński, Piotr Dunin-Borkowski i inni).

Korespondent z terenu wojny domowej w Hiszpanii 1936. Popierał wojska republikańskie.

Po kampanii wrześniowej 1939 uczestniczył w formacjach armii polskiej na Zachodzie:

• w Brygadzie Podhalańskiej, z którą brał udział w bitwie o Narwik (Norwegia 1940),
• z 1. Dywizją Pancerną uczestniczył w bitwie pod Falaise (Francja 1944).

Dyplomata rządu polskiego na emigracji, 1941-1942 attaché prasowy ambasady RP w Kujbyszewie (ZSRR).

Po wojnie wrócił do Polski; W latach 1948-1950 poseł PRL w Holandii. W tym czasie był związany z polską poetką Julią Hartwig. Zginął w niewyjaśnionych do końca okolicznościach w wypadku samochodowym w Rhynern koło Düsseldorfu. Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Był jednym z najbardziej aktywnych i operatywnych reporterów polskich gazet. Zjawiał się w miejscach zapalnych – objętych wojną i okupacją, wszędzie, gdzie działo się coś ważnego. Ryszard Kapuściński stwierdził, że Pruszyński sprawił, że reportaż stał się nie tylko produktem oka, ale również i umysłu.

Miał troje dzieci: Aleksandra, Marię i Stanisława (Stasha). Aleksander Pruszyński (ur. 1934), obywatel Polski i Kanady ożeniony z Białorusinką, niedoszły kandydat na prezydenta Białorusi, mieszka w Mińsku. Maria Pruszyńska-Boni mieszka w Toronto. Stanisław (Stash) Pruszyński (ur. 1935 w Warszawie), pracował jako dziennikarz i reporter, m.in. w "Głosie Ameryki", "Quebec Chronicle Telegraph", "The Gazette" i "The Ottawa Journal" (Kanada), współpracował także z Rozgłośnią Polską Radia Wolna Europa.