Margaret Natalie Smith (ur. 28 grudnia 1934 w Ilfordzie, Essex, zm. 27 września 2024 w Londynie) – brytyjska aktorka filmowa i teatralna, dwukrotna laureatka Oscara.

W swojej karierze otrzymała wiele nagród i zaszczytów m.in. Order Imperium Brytyjskiego w 1990 roku oraz honorowy tytuł szlachecki Dame. Znana była ze swoich charakterystycznych ról kostiumowych.

Życiorys

Maggie Smith urodziła się w rodzinie Nathaniela Smitha (1902–1991), lekarza patologa, pracującego na Uniwersytecie Oksfordzkim i sekretarki, pochodzącej ze Szkocji, Margaret Little (1896–1977). W wieku czterech lat przeprowadziła się z rodziną do Oksfordu. Miała braci bliźniaków starszych od niej o sześć lat, Alistaira (zm. 1981) i Iana. Smith kształciła się w Oxford High School do szesnastego roku życia, kiedy to opuściła szkołę, aby studiować aktorstwo.

Smith rozpoczęła karierę sceniczną jako studentka, występując w Oxford Playhouse w 1952 roku -zadebiutowała na Broadwayu w sztuce New Faces of '56. W 1959 dołączyła do Old Vic Company. W 1963 została zaangażowana do The National Theatre.

Po raz pierwszy pojawiła się na ekranie w 1956. Pierwszą nominację do Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej zdobyła za rolę w filmowej adaptacji Otella (1965) jako Desdemona u boku Laurence'a Oliviera, Dereka Jacobiego i Michaela Gambona. Popularność przyniosła jej rola w filmie Pełnia życia panny Brodie (1969). W 1970 roku Smith zagrała tytułową rolę w inscenizacji sztuki Henrika Ibsena Hedda Gabler w reżyserii Ingmara Bergmana. W 1978 roku Smith zagrała u boku Michaela Caine'a w Suicie kalifornijskiej według Neila Simona, za którą otrzymała Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej. W 1985 roku Smith wcieliła się w postać Charlotte Bartlett w produkcji Pokój z widokiem, za którą była ponownie nominowana do Oscara.

W 1992 roku Smith wystąpiła u boku Whoopi Goldberg w komedii Zakonnica w przebraniu i jej sequelu, Zakonnica w przebraniu 2 (1993). Wystąpiła w dwóch filmach Agnieszki Holland – Tajemniczy ogród (1994) oraz Washington Square (1997). W 2001 roku Smith pojawiła się w brytyjskim kryminale Gosford Park, wyreżyserowanym przez Roberta Altmana. Rola ta przyniosła jej szóstą nominację do Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej. Na początku XXI wieku popularność dała jej rola prof. McGonagall w serii filmów o Harrym Potterze (2001–2011) oraz Violet Crawley w serialu Downton Abbey (2010–2015).

Obok sześciu nominacji i dwóch wygranych Nagród Akademii Filmowej, otrzymała również nagrodę Tony, cztery nagrody Primetime Emmy, pięć nagród Brytyjskiej Akademii Filmowej i trzy Złote Globy. W 1994 roku Smith otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Cambridge.

Życie prywatne

29 czerwca 1967 roku wyszła za mąż za aktora Roberta Stephensa. Mieli dwóch synów, aktorów Chrisa (ur. 1967) i Toby'ego (ur. 1969). Po rozwodzie w 1975 roku, Smith wyszła ponownie za mąż za dramaturga Beverleya Crossa i pozostali małżeństwem do jego śmierci w 1998 roku.

W 1988 roku zdiagnozowano u niej chorobę Gravesa-Basedowa. Aktorka przeszła w 2007 roku operację usunięcia nowotworu piersi.

Zmarła rano 27 września 2024 w Chelsea and Westminster Hospital, w Londynie.

Filmografia

• 1956: Child in the House jako Gość na przyjęciu (niewymieniona w czołówce)
• 1958: Nowhere to Go jako Bridget Howard
• 1962: Go to Blazes jako Chantal
• 1963: Z życia VIP-ów (The V.I.P.s) jako panna Mead
• 1964: Zjadacz dyń (The Pumpkin Eater) jako Philpott
• 1965: Otello (Othello) jako Desdemona
• 1965: Młody Cassidy (Young Cassidy) jako Nora
• 1967: Much Ado About Nothing jako Beatrice
• 1967: Garniec miodu (The Honey Pot) jako Sarah Watkins
• 1968: Gorące miliony (Hot Millions) jako Patty Terwilliger
• 1969: Och! Co za urocza wojenka (Oh! What a Lovely War) jako Gwiazda music hallu
• 1969: Pełnia życia panny Brodie (The Prime of Miss Jean Brodie) jako Jean Brodie
• 1972: Podróże z moją ciotką (Travels with My Aunt) jako Ciocia Augusta
• 1973: Miłość i ból i ta cała cholerna reszta (Love and Pain and the Whole Damn Thing) jako Lila Fisher
• 1976: Zabity na śmierć (Murder by Death) jako Dora Charleston
• 1978: Suita kalifornijska (California Suite) jako Diana Barrie
• 1978: Śmierć na Nilu (Death on the Nil) jako panna Bowers
• 1981: Zmierzch tytanów (Clash of the Titans) jako Tetyda
• 1981: Kwartet (Quartet) jako Lois Heidler
• 1982: Zło czai się wszędzie (Evil Under The Sun) jako Daphne Castle
• 1982: Lepiej późno niż wcale (Better Late Than Never) jako panna Anderson
• 1982: Misjonarz (The Missionary) jako lady Isabel Ames
• 1983: Mrs. Silly jako pani Silly
• 1984: Prywatne zajęcia (A Private Function) jako Joyce Chilvers
• 1984: Lily in Love jako Lily Wynn
• 1985: Pokój z widokiem (A Room with a View) jako Charlotte Bartlett
• 1987: Samotna pasja Judith Hearne (The Lonely Passion of Judith Hearne) jako Judith Hearne
• 1990: Romeo-Juliet jako Rozaline (głos)
• 1991: Hook jako starsza Wendy
• 1992: Memento mori jako pani Mabel Pettigrew
• 1992: Zakonnica w przebraniu (Sister Act) jako matka przełożona
• 1993: Nagle, zeszłego lata (Suddenly, Last Summer) jako Violet Venable
• 1993: Tajemniczy ogród (The Secret Garden) jako pani Medlock
• 1993: Zakonnica w przebraniu 2: Powrót do habitu (Sister Act 2: Back in the Habit) jako matka przełożona
• 1995: Ryszard III (Richard III) jako księżna Yorku
• 1996: Zmowa pierwszych żon (The First Wives Club) jako Gunilla Garson Goldberg
• 1997: Plac Waszyngtona (Washington Square) jako Ciocia Lavinia Penniman
• 1999: David Copperfield jako Ciotka Betsey Trotwood
• 1999: Herbatka z Mussolinim (Tea with Mussolini) jako lady Hester Random
• 1999: All the King’s Men jako królowa Alexandra
• 1999: Ostatni wrzesień (The Last September) jako lady Myra
• 1999: Goście z zaświatów (Curtain Call) jako Lily Marlowe
• 2001: Gosford Park jako Konstancja, Księżna Trentham
• 2001: Harry Potter i Kamień Filozoficzny (Harry Potter and the Sorcerer’s Stone) jako profesor Minerwa McGonagall
• 2002: Harry Potter i Komnata Tajemnic (Harry Potter and the Chamber of Secrets) jako profesor Minerwa McGonagall
• 2002: Boskie sekrety siostrzanego stowarzyszenia Ya-Ya (Divine Secrets of the Ya-Ya Sisterhood) jako Caro
• 2003: Mój dom w Umbrii (My House in Umbria) jako pani Emily Delahunty
• 2004: Lawendowe wzgórze (Ladies in Lavender) jako Janet Widdington
• 2004: Harry Potter i więzień Azkabanu (Harry Potter and the Prisoner of Azkaban) jako profesor Minerwa McGonagall
• 2005: Wszystko zostaje w rodzinie (Keeping Mum) jako Grace Hawkins
• 2005: Harry Potter i Czara Ognia (Harry Potter and the Goblet of Fire) jako profesor Minerwa McGonagall
• 2006: Opowieść Mary (Capturing Mary) jako Mary Gilbert
• 2007: Harry Potter i Zakon Feniksa (Harry Potter and the Order of the Phoenix) jako profesor Minerwa McGonagall
• 2007: Zakochana Jane (Becoming Jane) jako lady Gresham
• 2008: Od czasu do czasu jako pani Oldknow
• 2009: Harry Potter i Książę Półkrwi (Harry Potter and the Half-Blood Prince) jako profesor Minerwa McGonagall
• 2010: Niania i wielkie bum (Nanny McPhee and the Big Bang) jako pani Docherty
• 2011: Gnomeo i Julia (Gnomeo and Juliet) jako pani Bluebury (głos)
• 2011: Harry Potter i Insygnia Śmierci. Część II (Harry Potter and the Deathly Hallows. Part II) jako profesor Minerwa McGonagall
• 2012: Hotel Marigold (The Best Exotic Marigold Hotel) jako Muriel Donnelly
• 2012: Kwartet (Quartet) jako Jean
• 2014: My Old Lady jako Mathilde Girard
• 2015: Hotel Marigold 2 jako Muriel Donnelly
• 2015: Dama w vanie (Lady in the Van) jako Miss Shepherd
• 2019: Downton Abbey jako hrabina wdowa Violet Crawley
• 2021: Chłopiec zwany Gwiazdką jako ciocia Ruth
• 2022: Downton Abbey: Nowa epoka jako hrabina wdowa Violet Crawley
• 2023: Klub cudownych kobiet jako Lilly Fox

• 1955: BBC Sunday-Night Theatre
• 1956: The Adventures of Aggie jako Fiona Frobisher-Smith
• 1956: Lilli Palmer Theatre jako Paula Benson
• 1957: Kraft Television Theatre
• 1957–1966: ITV Play of the Week jako Dixie Evens / Jackie Coryton / Fairy / Suzie
• 1958–1960: Armchair Theatre
• 1968: ITV Playhouse
• 1968–1972: BBC Play of the Month jako Ann Whitefield / Epifania / Irina Arkadina / Portia
• 1983: All for Love jako pani Silly
• 1987: Talking Heads jako Susan
• 2010–2015: Downton Abbey jako hrabina wdowa Violet Crawley
• 2013: National Theatre Live jako pani Sullen

Nagrody i nominacje

• 1964 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najbardziej obiecująca aktorka za Z życia VIP-ów
• 1966 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najlepsza aktorka w dramacie za Otello
• 1966 – nominacja do Oscara w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa za film Otello
• 1966 – nominacja do BAFTY w kategorii najlepsza aktorka za film Young Cassidy
• 1970 – Oscar w kategorii najlepsza aktorka za film Pełnia życia panny Brodie
• 1970 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najlepsza aktorka w dramacie za film Pełnia życia panny Brodie
• 1970 – BAFTA w kategorii najlepsza aktorka za film Pełnia życia panny Brodie
• 1973 – nominacja do Oscara w kategorii najlepsza aktorka za film Podróże z moją ciotką
• 1973 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najlepsza aktorka w musicalu lub komedii za film Podróże z moją ciotką
• 1979 – Oscar w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa w filmie Suita kalifornijska
• 1979 – nominacja do BAFTY w kategorii najlepsza aktorka pierwszoplanowa za film Suita kalifornijska (1978)
• 1979 – nominacja do BAFTY w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa w filmie Śmierć na Nilu
• 1982 – nominacja do BAFTY w kategorii najlepsza aktorka pierwszoplanowa za film Kwartet (1981)
• 1985 – BAFTA w kategorii najlepsza aktorka pierwszoplanowa za filmn Prywatne zajęcie (1984)
• 1986 – nominacja do Oscara w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa za film Pokój z widokiem (1985)
• 1989 – nominacja do BAFTY w kategorii najlepsza aktorka telewizyjna w filmie Talking Heads (1987)
• 1989 – BAFTA w kategorii najlepsza aktorka pierwszoplanowa za film Samotna pasja Judith Hearne (1988)
• 1993 – nominacja do BAFTY w kategorii najlepsza aktorka telewizyjna za film Memento Mori(1992)
• 1994 – nominacja do BAFTY w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa w filmie Tajemniczy ogród.
• 2000 – BAFTA dla najlepszej aktorki w roli drugoplanowej w filmie Herbatka z Mussolinim
• 2000 – nominacja do Nagrody Emmy w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa w miniserialu lub filmie telewizyjnym za film David Copperfield (1999)
• 2002 – nominacja do Oscara w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa za film Gosford Park (2001)
• 2002 – nominacja do BAFTY w kategorii najlepsza aktorka w roli drugoplanowej za film Gosford Park (2001)
• 2004 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnym za film Mój dom w Umbrii (2003)
• 2004 – Nagroda Emmy w kategorii najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnym za film Mój dom w Umbrii (2003)
• 2005 – nominacja do Europejskiej Nagrody Filmowej w kategorii Nagroda publiczności – najlepsza europejska aktorka za film Lawendowe wzgórze (2004)
• 2010 – nominacja do Nagrody Emmy w kategorii najlepsza aktorka – miniserialu lub filmie za film Opowieści Mary
• 2011 – Nagroda Emmy w kategorii najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnym za serial Downton Abbey (2010).
• 2012 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnym za serial Downton Abbey
• 2012 – nominacja do BAFTY w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa w serialu Downton Abbey za rolę Violet Crawley
• 2013 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najlepsza aktorka pierwszoplanowa w musicalu lub komedii za film Kwartet (2012)
• 2013 – Złoty Glob w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa w serialu, miniserialu lub filmie telewizyjnym za serial Downton Abbey
• 2014 – nominacja do nagrody People’s Choice Award w kategorii Ulubiona aktorka w telewizji kablowej za serial Downton Abbey
• 2016 – Nagroda Emmy w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa w serialu Downton Abbey za rolę Violet Crawley