Ryhor Iwanawicz Baradulin, białorus. Рыгор Іванавіч Барадулін, ros. Рыгор (Григорий) Иванович Бородулин, Rygor (Grigorij) Iwanowicz Baradulin, (ur. 24 lutego 1935 w Wierasouka, zm. 2 marca 2014 w Mińsku) – białoruski poeta, eseista, tłumacz.

Biografia

Urodził się 24 lutego 1935 roku na chutorze Wierasouka rejonu uszackiego w rodzinie Iwana i Kuliny Baradulinów. W 1954 roku ukończył szkołę średnią w Uszaczu. W latach 1954–1959 studiował filologię na Białoruskim Uniwersytecie Państwowym, po czym podjął pracę jako redaktor w periodyku "Sowietskaja Biełorussija", następnie w czasopismach "Biarozka", "Połymia". Pracował w wydawnictwie "Biełaruś" i "Mastackaja litaratura".

W 1984 roku wchodził w skład państwowej delegacji BSRR, która brała udział w pracy XXXIV posiedzenia Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Był jednym z założycieli białoruskiego PEN Club, którego w latach 1990–1999 był prezesem, a od 1999 roku – wice-prezesem. Baradulin jest członkiem Białoruskiego Frontu Ludowego. W latach 1995–1997 wchodził w skład kierownictwa Open Society Institute.

Ryhor Baradulin z małżeństwa miał córkę Ilonę, malarkę. Zmarł w Mińsku 2 marca 2014 roku.

Twórczość

Twórczość Baradulina nie ma jednego określonego stylu. Pod względem języka charakteryzuje się szeroką gamą środków stylistycznych, użyciem celnych metafor. Cechuje ją bogaty język i psychologizm. Ryhor Baradulin zadebiutował w 1953 roku w gazecie "Czyrwonaja zmienia" ("Чырвоная змена"). W 1959 roku wydał swój pierwszy tomik poezji Maładzik nad stepam (Маладзік над стэпам). Ogółem dzieła Baradulina zostały wydane w 70 zbiorach, w skład których weszły wiersze, satyry, eseje, felietony, przekłady, wiersze dla dzieci, artykuły krytyczne. W latach 1984 oraz 1996–2002 ukazywały się utwory wybrane pisarza. W 2005 roku ukazał się kolejny tomik poezji pisarza Ksty (Ксты), w 2006 roku – Runy Pierunowy (Руны Перуновы).

Utwory Baradulina zostały przetłumaczone na jedenaście języków.

• 1975 rok Błakitny zwon Hrenady (Блакітны звон Грэнады) – utwory wybrane Federica Garcíi Lorca.
• 1980 rok Wiej, wiatrok! (Вей, вятрок! – Wiej, wietrzyku) – sztuka Rainisa Pūt, vējiņi!
• 1981 rok Miełodyja kaliny (Мелодыя каліны) – wybór poezji Iwana Dracza.
• 1984 rok Wietralist (Ветраліст) – poezja Frédérica Mistrala.
• 1986 rok Słowa pra pachod Iharau (Слова пра паход Ігараў – Słowo o wyprawie Igora) – XII-wieczny zabytek literatury staroruskiej.
• 1989 rok Rubai (Рубаі – Rubajjaty Omara Chajjama) – czterowiersze Omara Chajjama.
• 2003 rok Rymski trypcich (Рымскі трыпціх – Tryptyk rzymski) – poemat Jana Pawła II. Wydany na Białorusi z okazji dwudziestopięciolecia pontyfikatu papieża.

Ponadto tłumaczył utwory Williama Szekspira, George'a Gordona Byrona, Pabla Nerudy, Nicolása Guilléna, Adama Mickiewicza, Władysława Broniewskiego, Siergieja Jesienina, Rasuła Gamzatowa i innych.

Nagrody i odznaczenia

• 1976 rok – premia im. Janki Kupały
• 1976 rok – laureat premii Komsomołu Lenińskiego Białorusi (Ленінскага камсамола Беларусі) za tomik poezji Rum (Рум) i przekłady poezji Federica Garcíi Lorca.
• 1992 rok – tytuł Narodowy Poeta Białorusi (Народны паэт Беларусі)
• 1995 rok – łotewski Order Przyjaźni Narodów
• 2006 rok – nominacja do nagrody Nobla w dziedzinie literatury za tomik poezji Ksty

Ponadto otrzymał Order Znak Honoru (Знак Пашаны), medal Francyska Skaryny i został mianowany honorowym doktorem Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego i honorowym obywatelem rejonu uszackiego.