Wilhelm Szewczyk

- Data urodzenia:
- 05.01.1916
- Data śmierci:
- 08.06.1991
- Długość życia:
- 75
- Days since birth:
- 40014
- Years since birth:
- 109
- Dni od śmierci:
- 12467
- Lata od śmierci:
- 34
- Kategorie:
- działacz komunistyczny i państwowy, poeta, poseł, publicysta, tłumacz, uczestnik II wojny światowej
- Narodowość:
- polska
- Cmentarz:
- Katowice, cmentarz wyznaniowy przy Francuskiej
Wilhelm Szewczyk (ur. 5 stycznia 1916 w Czuchowie, zm. 8 czerwca 1991 w Katowicach) – prozaik, publicysta, krytyk literacki, poeta, tłumacz z języka niemieckiego, literaturoznawca w zakresie literatury niemieckiej i serbołużyckiej, działacz Obozu Narodowo-Radykalnego, redaktor naczelny czasopism "Odra", "Przemiany" i "Poglądy", poseł na Sejm PRL II, III, V, VI, VII i VIII kadencji. Znana postać katowickiej bohemy.
Długoletni prezes Oddziału Związku Literatów Polskich w Katowicach. Autor ok. 500 publikacji – wierszy, opowiadań, powieści, esejów, reportaży. Znawca problemów polsko-niemieckich, autor licznych przekładów z literatury niemieckiej.
Wilhelm Szewczyk urodził się w Czuchowie w kamienicy czynszowej przy ul. Młyńskiej. Następnie jego rodzina przeprowadziła się do Czerwionki, gdzie mieszkała w familoku przy ul. Kościuszki. Uczęszczał do Państwowego Liceum w Rybniku (obecne I Liceum im. Powstańców Śląskich w Rybniku), jednak nie zdał egzaminu maturalnego z matematyki.
Po ukończeniu liceum przeniósł się do Katowic, gdzie w 1935 r. w czasopiśmie "Kuźnica" opublikował swoje pierwsze poezje. Działał w organizacjach o charakterze antysemickim. Postulował wyeliminowanie Żydów w życia kulturalnego i gospodarczego. Literaturę i prasę żydowską uznawał za jedną z najgroźniejszych broni "żydowskiego państwa eksterytorialnego". Sprzeciwiał się jednak paleniu literatury żydowskiej. W 1938 r. ukazał się jego poemat Hanys, przedstawiający dramatyczne losy Ślązaka – górnika oraz splot narastających na Górnym Śląsku konfliktów społecznych i narodowych. Do 1939 pracował w redakcji literackiej katowickiej rozgłośni Polskiego Radia.
Podczas II wojny światowej wcielony do Wehrmachtu. W l. 1941–1942 przebywał na froncie zachodnim, w Normandii i wschodnim w Rosji. W sierpniu 1941 został ranny pod Smoleńskiem. Po leczeniu w Turyngii skierowany na front do Alzacji. Jak twierdził sam Szewczyk, za demonstrowaną postawę pacyfistyczną oraz krytykę Hitlera miał zostać aresztowany, wydalony z oddziału a w 1942 osadzony w więzieniu w Katowicach. Stamtąd miał zbiec do Generalnego Gubernatorstwa podczas przepustki, gdzie - jak utrzymywał - miał uczestniczyć w tajnym nauczaniu do 1945 r.
Po wojnie wrócił do Katowic i włączył się w propagandę komunistyczną. Redagował materiały propagandowe dla tutejszego komitetu wojewódzkiego PZPR. W 1953 r. był wśród grona 53 członków krakowskiego Związku Literatów Polskich, którzy poparli komunistyczne represje wobec duchowieństwa katolickiego w Polsce. Wspierał działania propagandy komunistycznej w trakcie głośnego procesu księży kurii krakowskiej.
Jednym z przykładów jego propagandowego zaangażowania jest wydana w latach 60. książka Z teczki wspomnień PPR. Propagował w niej marksizm i leninizm oraz zmiany ustrojowe Polski. Żołnierzy Armii Krajowej nazwał wrogiem w cywilu, który popełnił najohydniejsze zbrodnie na działaczach komunistycznych. Polska, wg tej publikacji, kierowana była nieomylną busolą mądrości doświadczonej – nauki marskizmu-leninizmu. "(...) szybko stał się liderem środowiska katowickich literatów. Umiejętnie poruszał się po przedpokojach władzy, bywał częstym gościem wojewody Jerzego Ziętka, ale też zręcznie lawirował po wojewódzkim aparacie partyjnym." Do PZPR należał od 1960. Od 1971 był członkiem KW PZPR w Katowicach, później członkiem egzekutywy.
Do 1950 był redaktorem naczelnym tygodnika "Odra", oraz w latach 1947–1951 kierownikiem literackim Teatru Śląskiego im. S. Wyspiańskiego. Od 1951 pełnił funkcję redaktora "Życia Literackiego" wydawanego w Krakowie. W latach 1952–1956 był dyrektorem Studium Teatralnego w Katowicach, zaś później w okresie 1956–1957 redaktorem naczelnym czasopisma "Przemiany". W latach 1962–1983 redaktorem naczelnym dwutygodnika "Poglądy", wokół którego koncentrowali się w tym czasie prawie wszyscy "koncesjonowani" literaci Górnego Śląska. Miesięcznik "Odra" przyznał mu w 1966 nagrodę za całokształt twórczości literackiej i publicystycznej.
Wilhelm Szewczyk był także wielokrotnym posłem na Sejm – pełnił tę funkcję aż 6 kadencji (II, III, V, VI, VII i VIII kadencja), zasiadał w Sejmie od 1957 z przerwą w latach 1965–1969 aż do 1980.
Podczas zasiadania w Sejmie był osobą równie barwną jak w okresie wcześniejszym. W Sejmie podczas III kadencji zasiadało oprócz niego jeszcze dwóch pisarzy: Bohdan Czeszko i Władysław Machejek. Przynosili oni do Sejmu wódkę w butelkach po wodzie sodowej i pod koniec sesji nie potrafili już siedzieć w ławach poselskich. Oburzeni posłowie z Katowic na czele z Szewczykiem złożyli wówczas interpelację do laski marszałkowskiej, że skandalem jest sprzedawanie towarzyszom pisarzom wódki w bufecie, a im nie. Po interpelacji przepisy podobno złagodniały.
Osoba Wilhelma Szewczyka wzbudza duże kontrowersje wśród badaczy. Ciągle odkrywane są nowe aspekty jego propagandowego zaangażowania. 20 kwietnia 2009 r. w Chorzowskim Centrum Kultury odbył się wykład otwarty Sebastiana Rosenbauma, pracownika naukowego Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Katowicach pt. „Wilhelm Szewczyk – intelektualista zaangażowany” wygłoszony został w ramach cyklu wykładów „PRL – takie były czasy”.
Zmarł 8 czerwca 1991 w Katowicach. Pochowany został na Cmentarzu Ewangelickim w Katowicach przy ul. Francuskiej.
Źródło informacji: wikipedia.org
Brak miejsc
Nie występują żadne powiązania
Nie określono wydarzenia