Zofia Dorota Wyrtemberska (późniejsza Maria Fiodorowna) (ur. 25 października 1759 r. w Szczecinie, zm. 5 listopada 1828 r. w Pawłowsku) – księżniczka wyrtemberska, druga żona cara Rosji Pawła I.

Córka księcia Fryderyka Eugeniusza i Zofii Doroty – kuzynki króla pruskiego Fryderyka II. Jej małżeństwo zostało zaaranżowane przez Fryderyka II i carycę Katarzynę, w październiku 1776 roku. Zofia przeszła przed ślubem na prawosławie i przyjęła imię Maria Fiodorowna. Jej mąż był wdowcem po Wilhelminie Luizie z domu Hessen-Darmstadt.

Ze swoim mężem doczekała się 10 dzieci:

• Aleksander I (1777-1825) – car Rosji
• Konstanty Pawłowicz (1779-1831) – wielkorządca Królestwa Polskiego
• Aleksandra Pawłowna (1783-1801)
• Helena Pawłowna (1784-1803)
• Maria Pawłowna (1786-1859)
• Katarzyna Pawłowna (1788-1819) – żona króla Wilhelma I
• Olga (1792-1795)
• Anna Pawłowna (1795-1865) – żona króla Wilhelma II
• Mikołaj I (1796-1855) – car Rosji
• Michał (1798-1849)

Zaraz po narodzinach Katarzyna II odebrała Marii dzieci, za co wyrtemberska księżniczka miała ogromny żal do teściowej.

Początkowo to małżeństwo było bardzo udane. Po ślubie Maria pisała do przyjaciela: "Jestem szaleńczo zakochana". Paweł był tak samo szczęśliwy jak jego małżonka. "Jest wysoka, kształtna, inteligentna, bystra i śmiała" - pisał. Wirtemberska księżniczka pisała: "Jestem bardziej niż zadowolona", "Nigdy, drogi przyjacielu, nie mogłabym być szczęśliwsza. Wielki książę nie mógłby być uprzejmiejszy. Jestem bardzo dumna z faktu, że mnie kocha i to czyni mnie bardzo, bardzo szczęśliwą". Pisała do Pawła: "Nie mogę pójść spać przed pójściem do mojego księcia drogiego i uwielbianego i mówienia mu jeszcze raz, jak go kocham i uwielbiam szalenie".

Caryca-wdowa

Paweł był nadzwyczaj brzydki i miał trudny charakter, ale Maria Fiodorowna zupełnie pogodziła się za swoim przeznaczeniem. "Mój drogi mąż jest doskonałym aniołem i kocham go bez wahań". Maria nigdy nie przestała kochać swojego męża mimo jego trudnego i często tyranicznego charakteru.

Po objęciu tronu przez Pawła Maria miała wielki i ogólnie dobry wpływ na męża. Chociaż w późniejszym okresie para nie była już tak blisko jak na początku, nadal było między nimi dużo ciepła. Gdy zaczęły krążyć plotki o romansie Pawła, car stanowczo wyparł się tego związku przed żoną.

Maria Fiodorowna po śmierci męża wpadła w histerię. Oskarżyła syna, że celowo doprowadził do śmierci Pawła, nie chciała znać syna. Wpadła w rozpacz, nie mogła przestać płakać. Dopiero później zgodziła się na widzenie z synem, gdzie ten jej wszystko wytłumaczył.

Caryca-wdowa była postrzegana jako idealna carowa, dobra i bogobojna. Szanowano ją za to, że mimo trudnego charakteru męża nigdy go nie zdradziła i szczerze kochała.

Wraz z mężem wybudowała pałac Pawłowsk – letnią rezydencję carów.